Elk manuscript bevat taalkundige onvolkomenheden. Die kunnen afleiden van de inhoud. En als het aantal foutjes groot is, of als het om grove fouten gaat, kunnen ze ergernis opwekken en maken dat een lezer de tekst weglegt. Fouten in de vorm kunnen ten koste gaan van de waardering van de inhoud.

Wij geven je graag tips en adviezen voor als je overweegt jouw tekst professioneel te laten corrigeren.

Voorbereiding

Denk hier van tevoren alvast goed over na:

  • Hoe bepaal je of de schrijfwijze van een woord of zin correct is? Gebruik je het Groene Boekje als scheidsrechter? En voor stijlkwesties de Schrijfwijzer van Renkema? Of wil je misschien afwijken? Zijn er woorden die je per se op een bepaalde manier geschreven wilt hebben, wat de standaardwerken daar ook over zeggen?
  • Hoe wil je dat jouw corrector te werk gaat? Wil je dat hij zich echt alleen maar richt op evidente fouten of mag hij ook uitspraken doen over smaakkwesties?
  • Wil je dat je corrector zijn correcties digitaal, in het tekstbestand zelf aangeeft? Of heeft het je voorkeur te kiezen voor correcties op papier? In het laatste geval is het handig dat je allebei bekend bent met de officiële, ouderwetsche, maar nog altijd heel handige, correctietekens.

De meeste mensen vinden het prettig de correcties te ontvangen in Word, in het bestand zelf. Dat heeft onder meer als voordeel dat de corrector gemakkelijk onderscheid kan maken tussen echte correcties (gewoon via de optie ‘wijzigingen bijhouden’) en suggesties (via ‘opmerkingen toevoegen’). Een nadeel van direct corrigeren in het document is dat de overzichtelijkheid wat in het geding kan komen als het aantal correcties groot is.

Wat is het verschil tussen corrigeren en redigeren?

Corrigeren en redigeren zijn echt twee verschillende dingen. Simpel gezegd gaat het bij corrigeren om de laatste taalkundige check, de laatste puntjes op de i. Als een tekst geredigeerd wordt, zijn de wijzigingsvoorstellen vaak een stuk ingrijpender. Wanneer je een tekst laat redigeren, zul je ook suggesties krijgen die betrekking hebben op de stijl, op de grammatica en bijvoorbeeld op de (hoofdstuk)indeling.

Grote uitgeverijen besteden correctie- en redigeerklussen vaak uit aan freelancers of tekstbureaus, zoals De Heren van Kopij. Gebruikelijk is dat de uitgever richting ons heel duidelijk aangeeft of de tekst geredigeerd of gecorrigeerd moet worden. Als sprake is van tekstcorrectie dan is de tekst vaak al opgemaakt. Ingrijpende wijzigingen kunnen dan niet meer doorgevoerd worden, omdat de gevolgen daarvan voor de opmaak te groot zijn. De tekst kan dramatisch verspringen en dat is in deze fase ongewenst.

Herschrijven

Nog (veel) ingrijpender dan redigeren is herschrijven. Als je dat als opdrachtgever wenst, moet je er rekening mee houden dat veel hogere tarieven gerekend zullen worden, omdat herschrijven bijzonder veel tijd kost. Als je vindt dat jouw tekst herschreven moet worden, zul je ook moeten kunnen aangeven hoe dat moet gebeuren. Dat is niet zo makkelijk waarschijnlijk. Probeer heel helder te formuleren wat het doel van je tekst is en voor wie de tekst bedoeld is.

Coderen

Sommige opdrachtgevers (met name uitgevers) vinden het fijn als een corrector de tekst codeert. Dat betekent dat de corrector via codes aan de vormgever aangeeft wanneer bijvoorbeeld een kop moet worden geplaatst of een voorbeeld in een ander lettertype of wanneer een afbeelding moet worden ingevoegd.

voorbeeld van een gecodeerde tekst

Afspraken met een corrector

Je werkt waarschijnlijk met een planning en wilt jouw tekst op een bepaald moment kunnen publiceren of bijvoorbeeld opsturen naar een uitgever. Wij raden je aan met je (beoogde) corrector heldere afspraken te maken over:

  • het moment van levering (waarbij ook de optie in termijnen te leveren een interessante kan zijn).
  • de prijs (wij raden aan daar van tevoren afspraken over te maken, het kan handig zijn bijvoorbeeld een tarief ‘per 1000 woorden’ overeen te komen).

Nauwgezet corrigeren kost tijd. Als een corrector binnen een week kan leveren is dat bijzonder snel. Sta er niet gek van te kijken als de corrector er een aantal weken voor vraagt. Hoe eerder van tevoren je een correctieopdracht aankondigt, hoe makkelijker dat in te plannen zal zijn voor een corrector en hoe sneller het resultaat.

Proefopdracht

Je moet erop kunnen vertrouwen dat een corrector prudent met je manuscript omgaat, nauwgezet te werk gaat en dat de kwaliteit echt goed is. Het is beslist niet gek om eerst een proefcorrectie te laten maken. Jij kunt dan bepalen of het geleverde werk werkelijk die meerwaarde heeft die het zou moeten hebben en het kan de corrector helpen om een goede inschatting te maken van het aantal uur dat correctie van de tekst zal vergen.

Als uitgeverijen hun freelancersbestand willen uitbreiden werken ze vrijwel altijd ook met proefopdrachten. Dat zijn meestal tekstfragmenten waar veel fouten in staan. Bij de beoordeling kijkt de uitgever uiteraard of alle fouten netjes zijn opgespoord, maar ook hoe de corrector zijn correcties aangeeft en welke alternatieven hij heeft voorgesteld. Het corrigeren van teksten is een tijdrovend klusje, maar dat geldt ook voor de verwerking daarvan. Althans, wanneer je elke correctie individueel bekijkt en dan pas doorvoert. Het is bepaald onprettig wanneer je maar moet gissen wat de corrector bedoeld kan hebben …

Ben je een particulier die door middel van een proefopdracht wil checken of de kwaliteit van het werk van je corrector hoog genoeg is? Dan zou ons advies zijn een paar willekeurig gekozen pagina’s voor te leggen. Houd dit aantal wel beperkt. Drie of vier pagina’s is naar onze mening een redelijk maximum. Waarschijnlijk zal een goede corrector bereid zijn zo’n proefopdracht kosteloos uit te voeren.

Wees je ervan bewust dat een proefopdracht natuurlijk wel een indicatie geeft, maar ook weer niet alles zegt.

Hoe weet je of een corrector goed is?

Als je besloten hebt je tekst professioneel te laten corrigeren op spelling en stijl, dringt zich de vraag op: door wie wil je dat laten doen?

Veel auteurs zijn maanden- of zelfs jarenlang bezig geweest met het schrijven van een manuscript. Het kan als iets heel persoonlijks voelen, zelfs als het onderwerp van het boek dat in principe niet is. Logisch dus dat schrijvers hun manuscript niet ‘zomaar’ opsturen naar de eerste de beste anonieme corrector die ze op internet aantreffen.

Internet is echter wel een goede plek om correctors te vinden. Om vervolgens een goede selectie te maken, zou je aan de volgende dingen kunnen denken:

  • Is deze corrector betrouwbaar? Kan hij of zij bijvoorbeeld referenties opgeven?
  • Is voor mij van tevoren duidelijk wat een correctieopdracht gaat kosten? Hoe zit het bijvoorbeeld met de BTW?
  • Levert de corrector de kwaliteit die ik zoek? Biedt hij of zij de mogelijkheid om eerst een proefcorrectie (zie hierboven) te maken, van bijvoorbeeld enkele willekeurig gekozen pagina’s of de eerste duizend woorden?
  • Weet de corrector wel voldoende af van het onderwerp dat in het manuscript besproken wordt? Komt de corrector uit de buurt? Of is hij werkzaam (geweest) in een bepaalde sector? Dit soort criteria kunnen cruciaal zijn, terwijl het voor andere manuscripten juist beter kan zijn dat de corrector er met een frisse ‘buitenstaandersblik’ naar kijkt.
  • Is de corrector bereid zijn correcties en suggesties na afloop desgewenst toe te lichten?
Voorkom dubbel werk

Als je een particulier bent en je bent al in gesprek met een uitgever, dan staat het je natuurlijk vrij je tekst eerst te laten corrigeren. Maar uitgevers doen dit ook vaak zelf, of ze besteden dit uit. Wij adviseren je daarom te overleggen met je bureauredacteur wat wijsheid is: neemt de uitgever de taalkundige controle op zich, uiteraard in nauwe samenwerking met jou, of doe je dit zelf? Het zou zonde zijn als achteraf blijkt dat er onnodig dingen dubbel zijn gedaan.

Wordt mijn gecorrigeerde manuscript nu gegarandeerd uitgegeven?

Helaas, een manuscript waar alle spel-, taal- en stijlfoutjes uitgehaald zijn, wordt niet ‘automatisch’ uitgegeven. Er zijn correctors die die garantie lijken te geven, maar dat is naar onze mening onterecht. Het maakt de káns op uitgave, denken we, wel groter.

Uitgevers maken een complexe afweging bij het beoordelen van een manuscript. Daarbij spelen commerciële inschattingen vanzelfsprekend een grote rol. Bovenal moet een boek bij een uitgever passen. Uitgeverijen hebben zich gespecialiseerd via zogenoemde fondsen (zeg maar genres) en bekijken of een boek daarbij past. Uitgeverijen die zich primair richten op lokale geschiedenis zullen dus vrijwel nooit snel enthousiast worden over jouw misschien wel briljante studie over een hedendaagse Finse filosoof. Een goede corrector mag naar onze mening nooit valse of voorbarige verwachtingen wekken als het gaat om het uitgeven van een manuscript. Maar hij kan wel adviseren over hoe je een geschikte uitgever kunt vinden en eens informeren in zijn netwerk.

Je hebt een boek geschreven of je bent ermee bezig. Wat is er dan voor nodig om het uitgegeven te krijgen?

Vijf gratis tips!

Wij wensen je veel succes met het kiezen van een goede tekstcorrector voor jouw manuscript.

Uiteraard hopen en denken de Heren van Kopij aan jouw verwachtingen te kunnen voldoen. Wij beschikken over ruime ervaring en we werken met heldere en betaalbare tarieven. Door een gratis proefopdracht laten we graag zien dat we je tekst werkelijk kunnen verbeteren. Neem gerust eens contact met ons op.

Een goede corrector gezocht
Getagd op: