Zinnen met tangconstructies lezen niet lekker. En als een tekst er vol mee staat, zul je als lezer moeite hebben je aandacht erbij te houden.
Waarom moeilijk herkenbaar?
Tangconstructies komen vaak voor. Ook in beleidsstukken, kranten en boeken kom je ze geregeld tegen. Het lastige aan tangconstructies is dat ze grammaticaal vaak correct zijn. En daardoor herkennen we ze niet zo snel. Overigens geldt dat voor meer stijlfouten.
Wat is een tangconstructie?
Simpel gezegd is een tangconstructie een zinsconstructie waarbij er veel ‘rommel’ zit tussen twee zinsdelen die bij elkaar horen. Die ‘rommel’ kan zelfs een compleet bijzinnetje zijn. Grammaticaal misschien niet onjuist, maar het leest voor geen meter.
Voorbeeld
Juf Marjolijn heeft het door de onverwachte komst van haar negen krijsende neefjes wat minder vers in haar geheugen zittende proefwerk van V5B alsnog nagekeken en aan de leerlingen uitgereikt.
Tussen ‘heeft’ en ‘nagekeken’ staan nu twee zinsdelen. Een ervan, het lijdend voorwerp, is enorm lang (het door de onverwachte komst van haar negen krijsende neefjes ietwat minder vers in haar geheugen zittende proefwerk van V5B).
Je zou deze zin beter kunnen opdelen in twee of meer kortere zinnen. Bijvoorbeeld:
Juf Marjolijn heeft het proefwerk van V5B alsnog uitgereikt aan haar leerlingen. Het zat wat minder vers in haar geheugen doordat ze onverwacht bezoek kreeg van haar negen krijsende neefjes.
Hoe kom je ervan af?
Het is altijd goed om je tekst kritisch door te lezen, voordat je op ‘verzenden’ klikt of voordat je je tekst opslaat. Richt je aandacht daarbij eens op de lange(re) zinnen. Kunnen die niet korter? Heel lange zinnen die eindigen op een voltooid deelwoord zijn extra ‘verdacht’. Die zinnen bevatten bovengemiddeld vaak een tangconstructie.
Om minder tangconstructies te gebruiken, helpt het ze eerst beter te herkennen. Daarbij kan de scherpe blik van een ander heel goed helpen. Laat jouw tekst eens door iemand anders bekijken en vraag hem/haar in het bijzonder te letten op tangconstructies. Je zult zien: hoe beter je erop let of erop gewezen wordt, hoe sneller je een volgende keer zelf een alternatieve formulering zult bedenken.
In algemene zin geldt: hoe korter de zin, hoe kleiner de kans op een tangconstructie.
Meer lezen over tangconstructies?
Taalunie: Wat is een tangconstructie?